Zgodnie z opublikowanym raportem międzynarodowej kancelarii Allen & Overy w sprawie globalnych trendów dotyczących egzekwowania przepisów prawa ochrony konkurencji w zakresie kontroli koncentracji przedsiębiorców, organy ochrony konkurencji nie wyraziły zgody na realizację 29 transakcji w 2018 r. (w tym wydając decyzje zakazujące koncentracji w 7 sprawach oraz wpływając na decyzje przedsiębiorców w sprawie odstąpienia od transakcji w 22 przypadkach) o łącznej wartości ponad 46,3 mld EUR z uwagi na zastrzeżenia na gruncie prawa konkurencji.

Autorzy raportu przeanalizowali dane dotyczące krajowych systemów stosowania przepisów o kontroli koncentracji przedsiębiorców z 26 państw, stwierdzając dokonanie rekordowejliczby zgłoszeń zamiaru koncentracji w roku 2018, który potwierdza globalny znaczący wzrost liczby transakcji połączeń i przejęć.

Opisując powyższe trendy Antonio Bavasso, partner w kancelarii Allen & Overy współkierujący Zespołem ds. PrawaOchrony Konkurencji, stwierdził: „W związku z rosnącymi obawami politycznymi dotyczącymi koncentracji dokonującej się w wybranych sektorach, organy ochrony konkurencji zdecydowanie reagują na globalny wzrost liczby transakcji o strategicznym charakterze skutkujących dalszą konsolidacją. Wnikliwie przy tym badają przestrzeganieprzepisów dotyczących kontroli koncentracji przedsiębiorców i nakładają kary na przedsiębiorców je naruszających. Patrząc na początek roku 2019, spodziewamy się, że z kręgów politycznych słychać będzie coraz częstsze wezwania do zmiany unijnych przepisów o kontroli koncentracji w związku z obawami wynikającymi z sytuacji geopolitycznej oraz tendencjami do zbyt stanowczego egzekwowania przepisów prawa ochrony konkurencji. Jeżeli natomiast uwzględnimy zmiany na stanowiskach kierowniczych w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji w Brukseli, można przypuszczać, że czeka nas fascynujący rok.”

Środki zaradcze

Krajowe organy ochrony konkurencji wydały w 2018 r. 139 decyzji warunkowych (w porównaniu z 155 takimi decyzjami w roku 2017). Tendencja spadkowa w tym zakresie utrzymała się również w Stanach Zjednoczonych w 2018 r., gdzie zostało wydanych 17 decyzji warunkowych, tj. o 6 mniej w porównaniu z rokiem 2017. Podobny trend odnotowano w Chinach oraz Zjednoczonym Królestwie.

Autorzy raportu dokonali natomiast ciekawych spostrzeżeń w sprawie globalnych tendencji dotyczących rodzajów zobowiązań nakładanych przez organy ochrony konkurencji. Jakkolwiek organy te często wyrażają swoją preferencję w kierunku  warunków o charakterze strukturalnym, dane zawarte w raporcie przeczą takiemu trendowi w roku 2018, w którym 48% zgód warunkowych na dokonanie koncentracji zawierało zobowiązania o charakterze behawioralnym, samodzielnie lub w połączeniu z nakazem zbycia części przedsiębiorstwa.

Sektory wzbudzające zainteresowanie organów ochrony konkurencji

• W porównaniu z danymi dotyczącymi transakcji fuzji i przejęć za rok 2017, w roku 2018 najwięcej interwencji organów ochrony konkurencji miało miejsce w sektorze przemysłowym, wytwórczym, energetycznym i transportowym. W Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych Ameryki niemal 50% zgód na koncentrację z zastosowaniem środków zaradczych zostało wydanych w branży przemysłowej i wytwórczej. Zmalała natomiast liczba interwencji w branży technicznej, medialnej i telekomunikacyjnej.

Podobnie jak w roku 2017, organy ochrony konkurencji z uwagą przyglądały się potencjalnemu wpływowi koncentracji na innowacyjność. Inspiruje w tej kwestii Komisja Europejska, choć i w Chinach zagadnienie to zyskuje coraz większą uwagę w postępowaniach koncentracyjnych.

Dr Marta Sendrowicz, partner w warszawskim biurze Allen & Overy kierująca zespołem Prawa Ochrony Konkurencji, zwraca uwagę w ww. kontekście, że: „zagrożenie dla innowacyjności, jako teoria szkody, do której odwołanie się może stać się przyczynkiem wydania decyzji zakazującej koncentracji, budzi nieustające pytania. Od słynnej decyzji Komisji Europejskiej w sprawie Dow/DuPont, organ unijny nawiązuje do tej teorii coraz częściej, m.in. w decyzji Alstom/ Siemens. Abstrahując od oceny merytorycznej rzetelności uzasadnienia ew. szkody dla innowacyjności w danej sprawie, zagadnienie pokazuje, jak istotnym obszarem prac koncepcyjnych oraz przygotowawczych w kontekście danej transakcji po stronie i zgłaszającego i sprzedającego powinno być zgromadzenie dowodów przeczących ew. tezie, że ograniczenie innowacyjności mogło być celem transakcji lub będzie mogło stać się jej skutkiem.”

Rekordowe kary

• Organy ochrony konkurencji nałożyły w 2018 r. rekordowe kary na przedsiębiorców, którzy nie przestrzegali przepisów dotyczących kontroli koncentracji dokonując koncentracji przed uzyskaniem zgody na jej dokonanie lub też upływem terminu, w jakim zgoda ta powinna zostać wydana (tzw. „gun-jumping”) lub przekazując nieprawidłowe lub wprowadzające w błąd informacje w toku postępowania koncentracyjnego. Spraw takich w ujęciu globalnym było aż 46, a łączna wysokość nałożonych kar wyniosła ponad 148 mln EUR.